Τα βήματά της, σίγουρα πια, σε εποχές οικείες και χώρους αγαπημένους, οδηγούν την Υψιπύλη στην Πολιόχνη, στην Πόλη των Λημνιακών πόλεων. Περπατάει στους δρόμους της, σταματά στις πλατείες, αγναντεύει τα παράλια της Ανατολής και νιώθει κομμάτι αυτής της πρώιμης πολιτικής κοινότητας. Εμπορικές ανταλλαγές, κεραμουργία, γνώσεις μεταλλοτεχνίας, αλιεία, κτηνοτροφία, αμπελοκαλλιέργεια, πολιτισμός και οργάνωση. Η Υψιπύλη αισθάνεται πως εδώ θα άξιζε τον κόπο να ξαναπροσπαθήσει. Εδώ θα βίωνε ξανά στιγμές από τα ξένοιαστα νεανικά της χρόνια στη Λήμνο.
5.500 χιλιάδες χρόνια πριν, στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, μπαίνουν τα πρώτα θεμέλια οικισμού στο λόφο της Πολιόχνης, μιας πόλης προγενέστερης της Τροίας, απέναντι από τα Στενά του Ελλησπόντου, πόλης-σταθμού από και προς τον Εύξεινο Πόντο. Μιας πόλης που εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, καθώς εισάγει και εμπορεύεται μέταλλα λόγω της καίριας θέσης της.
Η ανακάλυψη της Πολιόχνης οφείλεται στην Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή και τον Διευθυντή της Alessandro Della Seta. Σημείο εκκίνησης της έρευνάς τους ήταν η Στήλη των Καμινίων, μια λίθινη, επιτύμβια στήλη που ανακαλύφθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και χρονολογείται στο 2ο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. Η Στήλη περιλαμβάνει δύο εγχάρακτες επιγραφές στην επιφάνειά της, σε μια γλώσσα που, ενώ χρησιμοποιεί στοιχεία του ελληνικού αλφαβήτου, δεν είναι ελληνική. Οδηγούμενοι από τη Στήλη των Καμινίων, οι Ιταλοί αρχαιολόγοι θέλησαν να βρουν στοιχεία που θα υποδήλωναν μια πιθανή σχέση ανάμεσα στους Ετρούσκους της Ιταλίας και τους Τυρρηνούς κατοίκους της Λήμνου. Στη διάρκεια 6 ανασκαφικών περιόδων ήρθε στην επιφάνεια αρχικά ο παλαιότερος οικισμός με επίπεδα καμπυλόγραμμων καλυβών. Κατόπιν, η Κυανή περίοδος αποκαλύπτει μια κατοικημένη εκτεταμένη περιοχή με ορθογώνια σπίτια, πλακόστρωτους δρόμους, κτίρια με δημόσιο χαρακτήρα. Ακολουθούν η Πράσινη και η Ερυθρά περίοδος: περίοδοι ακμής με σημάδια αναλημματικών τοίχων (αντερεισμάτων) και αμυντικής οχύρωσης. Η Κίτρινη περίοδος, κατά την οποία η αρχιτεκτονική φάση του οικισμού είναι πιο γνωστή και ορατή, μας οδηγεί περίπου ως το 2100 π.Χ. Τελευταίες, η Καστανή και η Ιώδης περίοδος, όπου διαφαίνεται η τελευταία πνοή ζωής στο λόφο της Πολιόχνης, ο οποίος εγκαταλείπεται οριστικά στις αρχές του 14ου αι. π.Χ. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, περίπου στα 2100 π.Χ. η Πολιόχνη χτυπήθηκε από έναν μεγάλο καταστροφικό σεισμό που οδήγησε σταδιακά στη σχεδόν ολοκληρωτική εγκατάλειψή της και έκτοτε κατοικήθηκε μόνο περιστασιακά.
