Το Κεφάλαιο Ι, που υλοποιήθηκε το σχολικό έτος 2021-22 ως πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος, εστίαζε στους δύο Παγκόσμιους πολέμους και τα γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα.
Με αφορμή εκπαιδευτικούς περιπάτους σε ιστορικά και αρχιτεκτονικά τοπόσημα της πρωτεύουσας Μύρινας και του μεγαλύτερου χωριού του νησιού, του Μούδρου, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να προσεγγίσουν μερικούς από τους άξονες που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη πολιτισμική ταυτότητα του νησιού.
Στη συνέχεια, στα παιδιά δόθηκε η δυνατότητα να εκφράσουν δημιουργικά την εμπειρία τους μέσα από τέσσερα εργαστήρια ζωγραφικής και σχεδίου.
Οι εκπαιδευτικές δράσεις κορυφώθηκαν με μαθητική έκθεση ανοιχτή στο κοινό, διαβούλευση και παράσταση (1η «Γιορτή της Υψιπύλης»), τον Μάιο 2022. Στις δράσεις του Κεφαλαίου Ι συμμετείχαν συνολικά 30 παιδιά και 6 εκπαιδευτικοί από δύο Γυμνάσια και ένα Δημοτικό Σχολείο, κάτοικοι και επισκέπτες του νησιού. Το Κεφάλαιο Ι σχεδιάστηκε από την Places & Traces και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Λύκειο των Ελληνίδων Παράρτημα Λήμνου.
Αξιολόγηση πιλοτικής εφαρμογής
Το κεφάλαιο ολοκληρώθηκε με την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του από τα μέλη της Ομάδας επιστημονικής τεκμηρίωσης, τα σχολεία της πιλοτικής εφαρμογής και τους διοργανωτές του προγράμματος “Πού κρύβεται η Υψιπύλη;”. Η συζήτηση (Νοέμβριος 2022) βασίστηκε στις απαντήσεις σε δύο ερωτηματολόγια, ένα για τους εταίρους υλοποίησης και το δεύτερο, κατάλληλα προσαρμοσμένο, για τις μαθήτριες και τους μαθητές Γυμνασίου που συμμετείχαν στις δράσεις του προγράμματος.
Το Κεφάλαιο Ι αξιολογήθηκε ως επιτυχής πιλοτική εφαρμογή μιας καλής πρακτικής στον χώρο της άτυπης, βιωματικής εκπαίδευσης και της βασισμένης στον τόπο μάθησης, δυνάμενη να χρησιμεύσει ως οδηγός για τα επόμενα δύο Κεφάλαια, αλλά και για νέες δράσεις, αντίστοιχης ή μεγαλύτερης εμβέλειας.